1-1-16- خط مشی چیست؟

1-1-16-1- تعریف خط مشی
خط مشی را رهنمودهایی برای راهنمایی وتفکر،تصمیم واقدامات مدیران وفرودستان آنها دراجرای استراتژی سازمان تعریف می کنند. خط مشی ها را غالبا به عنوان دستورالعمل های استاندارد عملیاتی می شناسند که از طریق استاندارد کردن بسیاری از تصمیمات تکراری ومحدود ساختن اختیارات مدیران وفرودستان در اجرای استراتژی های عملیاتی به افزایش اثربخشی مدیریت کمک می کند(پیرس و رابینسون،1388،ص52).
بعضی خط‌مشی را یک بیانیه ماموریت کوچک شده می دانند. خط‌مشی مجموعه اصول و قواعدی است که تصمیم‌گیری‌های سازمان را جهت‌دهی می‌کند. خط‌مشی‌ها از سوی مدیریت ارشد سازمان چارچوب ‌بندی شده‌اند تا به ‌صورت راهکاری برای تصمیم‌گیری عملیاتی عمل کنند. خط‌مشی در برجسته‌سازی قواعد، ارزش و باورهای سازمان مفید است و به صورت مبنایی برای هدایت فعالیت‌ها است.خط‌مشی‌ها، با استفاده از عقاید و دیدگاه عمومی چند نفر در سازمان در ارتباط با هر موقعیت، طراحی شده‌اند.
خط‌مشی‌ها به مدیریت سازمان کمک می‌کنند که مشخص کند در موقعیت خاص، چه کاری قرار است انجام شود. این خط‌مشی‌ها باید به صورت مستمر طی یک دوره طولانی اعمال شوند تا از تناقض‌‌ها و همپوشانی اجتناب شود(سربی ،2019).
1-1-16-1- ابزارهای تعریف خط مشی
نظر به اهمیت موضوع ونگاه ویژه برنامه ریزی استراتژیک به ابزارهای مناسب برای تعریف خط مشی ، در ادامه انواع ابزارهای ممکن برای تبیین خط مشی ها تشریح می شوند.
الف- قانون
قانون در زبان یونانی از کانون به معنی قاعده و ترتیب اتخاذ شـده اسـت و منظـور از آن، قواعـد کلـی است که به طور یکسان بر یک سلسله از امور شمول داشته باشد. به این ترتیب شرکت خود قانون وضع نمی کند بلکه بایستی احتمالا مجموعه ای از قوانین بالا دستی وضع شده توسط نهادها را رعایت نماید.
ب- آیین نامه(نظام نامه)
آئین نامه به مجموعه مقرراتی اطلاق می شود که یک سـازمان عمـومی یـا خصوصـی به منظور تنظیم امور سازمان خود (در یک یا چند مورد خاص) آن را تهیه و تدوین و به موقـع اجـرا مـی گذارد. آئین نامه با خط مشی ها، سیاست ها، برنامه ها و اسـتراتژي هـاي سـازمان همخـوانی داشـته ودستیابی سازمان به اهداف از پیش تعیین شده، برقراري مناسبات و فعالیت هاي همسـو و هـم جهـت بـایکـدیگر، یکپـارچگی و یکنواخـت نمـودن فعالیت هـا،تصـمیمات،رویـه هـاي اجرایـی و…. در راسـتاي استراتژی هاي سازمان را فراهم می نماید.
ب- دستورالعمل
دستورالعمل شامل روش ها و مقررات مکتوبی است که در آن مراحل انجام کار به منظور اجـراي تمـام یـا قسـمتی از یـک سیستم/ فرایند/ روش و نحوه اجراي صحیح یک ماده یا تبصره اي از یک آئین نامه یـا قـانون تهیـه وبه موقع اجرا گذاشته می شود.اطلاعات مندرج در یک دستورالعمل اجرایـی مشـتمل بـر نـوع فعالیـت، مشمولین (واجدین شرایط دستورالعمل)، مراحل اجرایی، چگونگی و نحوه اجرا می باشد.
ت- رویه(شیوه اجرایی)
رویه‌ها سلسله گام‌های متوالی مرتبط به‌هم هستند که کارکنان، به‌منظور تحقق وظایف شغلی خود، از آنها تبعیت می‌کنند. رویه‌ها، به‌ هم پیوستگی زمانی اقدامات ضروری، را نشان می‌دهند. رویه‌ها (روش‌های کار) ، راهنمای عمل هستند نه راهنمای اندیشیدن. رویه‌ها، روش کاملی را روشن می‌سازند که برپایه آن یک فعالیت مشخص باید به اجرا گذاشته شود(کونتز وهمکاران،1374،ص183)
1-1-16-2- جنبه های مشکل ساز
بنا برا تعریف این کتاب، خط مشی مجموعه ای از اصول و قواعدی برای تصمیم‌گیری‌های سازمان است. خط مشی مجموعه ای از اولویت ها وتاکیدات وچارچوب ها برای تصمیم گیری است. با این تعریف می توان اذعان نمود که خط مشی خاص اجرای استراتژی نیست، بلکه می تواند اصولی برای اجرای کلیه اجزای برنامه مانند اهداف را نیز پوشش بدهد.
تعریف ارائه شده بدین معنی است که خط مشی می تواند برای کلیه سطوح برنامه از کلان گرفته تا عملیاتی تعریف گردد. در واقع دراین کتاب مفروض این است که هدف محوراصلی هر برنامه است، آنگاه استراتژی چگونگی تحقق هدف را تبیین می کند وخط مشی، بایدها ونبایدها در تحقق هدف و استراتژی را تشریح می نماید. دراین صورت،خط مشی می تواند متناظر با هدف واستراتژی، درسطوح مختلف تعریف گردد.

توجه: انتشار مطالب این سایت، در سایت های فروش الکترونیکی ممنوع است و در دیگر سایت ها بدون ذکر منبع پیگرد قانونی دارد.